Konut satışlarında beş aydır gerileme sürüyor. Son açıklanan haziran datalarına nazaran yıllık düşüş yüzde 44.4 olurken, yılın birinci yarısında geçen yılın tıpkı devrine kıyasla yüzde 22.1 gerileme görüldü. Süratle artan fiyatlar ve krediye ulaşma sorunu alıcılara zarurî fren yaptırırken, mesken sahipleri de yeni koşullara ahenk sağlamak zorunda kaldı. Dal temsilcilerinin verdiği bilgilere nazaran, piyasanın canlı olduğu periyotta gerçeklikten uzak süratle fiyatları artıranlar bu devirde düşürmek zorunda kalıyor. Geçtiğimiz aylarda indirime yanaşmayanlar, yaşanan sakinlik nedeniyle pazarlık kapısını açıyor.
KÖPÜK FİYAT ERİYOR
Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, tüm piyasayı etkileyen bir fiyat düşüşü olmadığını, lakin yanlışlı fiyatlama yapanların bugün sayıları düşürmek zorunda kaldığını söyledi. Akdoğan, “Talep çok canlıyken ikinci el konutta piyasa gerçekleriyle örtüşmeyen fiyatlar istendi. Bugün gelinen noktada o mesken sahipleri fiyatları düşürüyor. Yani köpük fiyatlar eriyor. Bir de son haftalarda pazarlık marjı yükseldi. Birkaç ay evvel her hafta artırım yapan, indirim taleplerini reddeden satıcılar bugün pazarlığa oturuyor. Zira satışlarda önemli gerileme var. Satıcının gereksinim durumuna nazaran sayılar değişse de ortalama yüzde 10-15 bandında indirimler uygulanıyor” değerlendirmesini yaptı.
SATICI ÜSTÜNLÜĞÜ BİTTİ
Yüzlerce emlak ofisini bünyesinde barındıran MasterTürk Grubu’nun Başkanı Gökhan Taş da, ikinci el konut pazarında pazarlık periyodunun tekrar başladığını söyledi. “Satıcının ruhsal üstünlüğü sona erdi, artık alıcı avantajlı hale geldi” diyen Taş şöyle devam etti: “Eğer bir konut için belirlenen fiyat seçim öncesiyle birebir düzeyde ise, bu bazında fiyatın yüzde 30 düştüğü manasına gelir. Esasen şu an bu türlü meskenler satılıyor. Dolar yükseldi diye fiyat artışı yapılamıyor, yapan da satamıyor. Mesken almayı planlayanlar ikinci elde ya da yeni konutta düşüş beklememeli. Bu mümkün değil. Şayet TL bazında sayı aynıysa bu avantajı yeterli kıymetlendirmeli.”
NAKİT AVANTAJI
İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa ise, geçen yıl ağır taleple konut fiyatlarında spekülatif artışlar olduğunu belirtti. Aşa, “Şimdi şişen fiyatlar, köpük fiyatlar erimeye başladı. Bugünlerde tam manasıyla alıcı pazarı oluştu. Bankaların kredi faizi yüksek ve istenen sayıları da vermiyorlar. Tüketicinin nakit parası varsa pazarlık gücü artıyor. Geçen yıl İstanbul’un merkezi ilçelerinde 4-4.5 milyon lira olan 2+1 eski bir konutu, bugün nakit parayla 3-3.5 milyona alabilirsiniz” dedi.
KİRACILIYA İNDİRİM VAR
-Kiralara getirilen yüzde 25 artırım sonu sonrası, beklediği sayısı alamayan kimi konut sahipleri konutlarını satışa çıkardı. Fakat alıcılar da kiracılı mesken istemiyor. Hem eski kiracının ödediği sayının düşük kalması, hem de tahliyenin güç olması nedeniyle artık kiracılı konutlar tercih edilmiyor. Ya da alıcı ‘eğer kiracı varsa indirim isterim’ diyor. Emlak danışmanlarının verdiği bilgiye nazaran boş mesken ile kiracılı konut ortasında fiyat farkı yüzde 15-20 bandına kadar çıktı. Şayet acil gereksinim varsa bu oran daha da artıyor. O denli ki kimi emlak ofisleri tıpkı mesken için 3 farklı fiyat verir duruma geldi. Acil satılık, orta vadeli fiyat ve uzun periyotlu fiyat biçiminde satış sürecine nazaran sayı belirleniyor. Uzmanlar ayrıyeten kiraya vermek için konut alımının azalacağını, bunun da talep düşüşüne neden olacağını söz ediyor.
FİYAT ARTIŞI SÜRAT KESTİ
-Türkiye Cumhuriyet (TCMB) bilgilerine nazaran konut fiyat artışı sürüyor, lakin suratı yavaşladı. Son açıklanan mayıs datalarına nazaran aylık artış yüzde 3.6, yıllık ise 103.6 oldu. Meğer geçen yıl birebir periyotta aylık artış yüzde 12.6, yıllık yüzde 145.8 olmuştu. Son bir yıl içinde yıllık artış yüzde 189’a kadar da yükselmişti. Yeniden TCMB datalarına nazaran İstanbul’da 100 metrekare meskenin ortalama fiyatı 3.6 milyon lirayı, İzmir’de 2.7 milyon lirayı geçti. Ankara’da ise 1.8 milyon liraya yaklaştı.
SIFIR KONUTTA TABLO FARKLI
-Yeni konutlarda ise tablo farklı. Sıfır Konut fiyatını etkileyen üç temel faktör; Arsa, gereç ve personellik sarfiyatları. TÜİK’in açıkladığı haziran bilgilerine nazaran inşaat maliyeti aylık yüzde 4.43, yıllık yüzde 49.32 arttı. Materyal endeksi yüzde 35.67 artarken, personellik endeksi yüzde 105.11 yükseldi. Yerde ise bugün birçok bölgede yüzde 50’nin altında bir oranla mutabakat sağlanamıyor. Bunlara ek olarak kâfi üretim olmaması nedeniyle arz-talep istikrarı de hâlâ sağlanmış değil. Tüm bu sebeplerle kesim temsilcileri yeni konut fiyatında düşüş beklemiyor, bilakis yılın son çeyreğinde artış öngörülüyor.