ALMANYA – Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının akabinde Rusya’dan güç alımını durduran Almanya, yeni güç kaynakları bulmak için ağır bir uğraş içinde bulunuyor. Bu süreçte gözünü Orta Asya ülkelerine de çeviren Almanya, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Tacikistan ile ekonomik alakalarını genişletmek istiyor.
Bu emelle Toplumsal Demokrat Partili (SPD) Başbakan Olaf Scholz, iki günlük bir ziyaret için Özbekistan ve Kazakistan’a gitti. Scholz, Kazakistan’ın başşehri Astana’da beş ülkenin devlet liderleriyle bir ortaya geldi. Almanya’da 5+1 olarak isimlendirilen beş Orta Asya ülkesinin devlet liderleri ile Scholz, geçen yıl da başşehir Berlin’de görüşmüştü.
MEDYA: GÜÇ, HAMMADDE VE YETİŞMİŞ İŞGÜCÜ İÇİN ALIŞILMADIK ORTAKLAR
Scholz’un Özbekistan ve Kazakistan’a ziyareti, Alman medyasında geniş haber ve yorumlarla yer aldı. Medyada yorumların ortak yanı, Almanya’nın güç, hammadde ve nitelikli işgücü gereksinimi olduğu, Scholz’un bu maksatla bu ülkeleri ziyaret ettiğiydi. Yorumlarda, beş Orta Asya ülkesiyle işbirliği teşebbüsü, ‘alışılmadık ortaklık’ olarak nitelendirildi.
Alman İkinci Televizyonu (ZDF), Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla Almanya’nın yeni güç kaynaklarına muhtaçlığı olduğunu hatırlattı. Ayrıyeten Almanya’nın demir cevheri, altın, çinko ve bakıra da muhtaçlığı olduğunu, beş Orta Asya ülkesinin bu bakımdan Almanya için değerli olduğunu belirtti. ZDF, insan hakları kuruluşu İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) bu ülkelerdeki insan hakları ihlallerine ve otoriter rejimlere yönelik tenkidine de yer verdi. ZDF’e konuşan HRW Bölge Yöneticisi Hugh Williamson, “Alman Hükümeti, bölgede insan haklarında güzelleşme olmadan bu ülkelerle işbirliğini genişleteceğine inanmasın” dedi.
FOCUS: KAZAKİSTAN, ALMANYA’YA EN ÇOK PETROL İHRAÇ EDEN 3’ÜNCÜ ÜLKE
Haber dergisi Focus da Almanya’nın güç ve hammaddeye muhtaçlığını bu ülkelerden karşılayabileceğini belirtti, ayrıyeten Özbekistan’ın hudut dışı edilen Afgan suçluları alabileceğini söz etti. Focus, haberinde, Almanya’nın Taliban ile irtibat kurmak istemediğini, Scholz’un ziyaretinde bu mevzunun da gündeme geldiğini yazdı. Kazakistan’da 400 dolayında Alman firmasının bulunduğu, Kazakistan’ın Norveç ve ABD’den sonra Almanya’ya en çok petrol ihraç eden üçüncü ülke olduğu bilgisini paylaşan Focus’un haberine nazaran Kazakistan geçen yıl Almanya’ya 8,5 milyon ton petrol ihraç etti.
FAZ: 22 YIL SONRA ÖZBEKİSTAN’A BAŞBAKAN SEVİYESİNDE BİRİNCİ ZİYARET
Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), gazetesi Scholz’un beş Orta Asya ülkesiyle ekonomik münasebet teşebbüsünü, ‘alışılmadık ortaklık’ olarak niteledi. 22 yıl sonra bir Almanya başbakanının Özbekistan’ı ziyaret ettiğini belirtti, bu ülkenin genç nüfusuyla Almanya’nın yetişmiş işgücü gereksinimi için değerli olduğunu söz etti. Scholz ile Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Miryiyoyev, kalifiye işgücü ile ekonomik işbirliği muahedesi imzaladı.
FAZ, Ukrayna’daki savaş konusunda Scholz’un Özbekistan ve Kazakistan’a yapacağı ihtarların tesirli olmayacağını, bu ülkelerin Rusya’ya sırt çevirmeyeceklerini belirtti. Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımların, Orta Asya ülkeleri tarafından ihlal edildiğini, Scholz’un bunu da gündeme getirdiğini yazdı. Medyada yer alan haberlere göre Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, Scholz’a, Rusya’yı askeri olarak yenmenin mümkün olmadığını söyledi.
SCHOLZ: KOZMİK PAHALARA UYULSA DÜNYA DAHA DÜZGÜN OLURDU
Ziyaretinin son gününde Kazakistan’ın başşehri Astana’da beş Orta Asya ülkesinin devlet liderleriyle buluşmada konuşan Scholz, Birleşmiş Milletler’in (BM) İnsan Hakları Bildirisi’ni hatırlattı. Scholz, “Bu temel prensipler, ne doğulu, ne batılı, ne Avrupalı, ne Asyalıdır, bunlar kozmiktir. Bu bedellere uyulsaydı, dünya daha yeterli olurdu” dedi.
