ABD’nin doğu yakasındaki limanlarda çalışan yaklaşık 45 bin emekçiyi temsil eden Milletlerarası Liman Personelleri Sendikası (ILA) ile patronları temsil eden Birleşik Devletler Denizcilik İttifakı (USMX) ortasındaki yeni kontrat müzakerelerinde muahedeye varılamadı.
İşçiler, 6 yıllık mukavele devrinde yüzde 77 fiyat artışı talep ederken, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi yetkililerinin uyuşmazlığı çözmeleri için baskı yaptığı patronlar ise bu oranı yüzde 50’de tuttu. Sendika üyesi emekçiler ise, fiyat artışı ve liman otomasyon projeleri hususlarında yaşanan uyuşmazlık nedeniyle salı günü prestijiyle iş bıraktı.
ABD İKTİSADINA MİLYARLARCA DOLARA MAL OLABİLİR
Sendikanın 1977’den bu yana birinci kere başlattığı grev nedeniyle doğu yakasındaki limanlarda ticaret neredeyse durma noktasına geldi. Maine’den Texas’a onlarca eyalette 36 limanı etkileyen grev, besinden arabaya birçok alandaki sevkiyatlarda aksamaya neden oluyor. Grevden etkilenen limanlarda ABD’nin konteyner hacminin yüzde 57’sinin elleçlendiği kaydediliyor.
The Conference Board’un tahliline nazaran, liman personellerinin grevinin iktisada günde 540 milyon dolara mal olabileceği iddia ediliyor. Önemli ekonomik sonuçlara yol açabileceğinden kaygı duyulan grevin, yalnızca bir hafta sürmesinin ABD iktisadına 3,8 milyar dolar ziyan verebileceği belirtiliyor.
JPMorgan’ın tahlilinde ise, grevin ABD iktisadına maliyetinin günlük 3,8 milyar dolar ile 4,5 milyar dolar ortasında olabileceği öngörülüyor.
FİYATLARIN TEKRAR ARTMASINDAN KORKULUYOR
Liman personellerinin grevinin, tüketicilerin ve işletmelerin enflasyon konusunda rahatlamaya başladığı bir devirde ABD ticaretini felce uğratması ve fiyatları artırmasından tasa duyuluyor.
Ekonomistler, grevin maliyetinin, ne kadar uzun sürerse o kadar artacağı ikazında bulunuyor. Kısa müddetli bir grevin bile tedarik zincirinde haftalarca aksamalara neden olabileceği belirtiliyor.
Limanlardaki grev, ABD’de perakende satışların arttığı ve “tatil sezonu” olarak isimlendirilen kasım ile aralık aylarını kapsayan periyoda girerken bilhassa perakendeciler için büyük bir sorun oluşturuyor.
ABD’nin perakende devlerinden Costco’nun eserlerini evvelden sipariş ettiği ve malları farklı limanlara yönlendirmeyi değerlendirdiği, Walmart’ın ise ek tedarik kaynakları bulundurduğu belirtiliyor.
BEYAZ SARAY, TEDARİK ZİNCİRİNİ YAKINDAN İZLİYOR
Beyaz Saray’dan bahse ait yapılan açıklamada ise grevin muhtemel tedarik zinciri tesirlerinin yakından izlendiği ve gerekirse mümkün tesirleri ele almanın yollarının değerlendirildiği aktarıldı. Açıklamada, tüketiciler üzerindeki tesirin şu anda sonlu olmasının beklendiği kaydedildi.
ABD Başkanı Biden da yaptığı açıklamada, kolektif pazarlığın emekçilerin hak ettikleri fiyat ve yan hakları almalarının en âlâ yolu olduğunu vurguladı. Biden, yabancı sermayeli taşıyıcılardan oluşan kümesi temsil eden USMX’i masaya oturmaya ve sendika çalışanlarına adil bir teklif sunmaya çağırdı.
Okyanus taşıyıcılarının salgından bu yana rekor karlar elde ettiğini ve birtakım durumlarda karlarının salgından evvelki karlarına kıyasla yüzde 800’ün üzerinde arttığına işaret eden Biden, “Limanları açık tutmak için pandemi sırasında kendilerini riske atan personellerin de fiyatlarında manalı bir artış görmesi adildir” sözlerini kullandı.
ABD Tarım Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise yakın vadede besin fiyatlarında yahut bulunabilirliğinde kıymetli değişiklikler beklenmediği aktarıldı.
ABD idaresinin grevdeki liman çalışanlarını işlerine geri döndürmek için yasal olarak müdahale edebileceği lakin Biden idaresinin sendikalara verdiği dayanak nedeniyle buna yanaşmayacağı belirtiliyor.
ABD Ulusal Perakende Federasyonu (NRF) ise yaptığı açıklamada, limanlardaki grevi sonlandırmak için idareye “her türlü yetkiyi” kullanma davetinde bulundu.
‘YOĞUNLUĞU ARTIRABİLİR’
Oxford Economics Ekonomisti Grace Zwemmer, “Grev, batı yakası limanlarındaki yoğunluğu artırarak ve sevkiyatlarda birikmelere neden olarak ABD tedarik zincirlerini etkileyecek, bu birikmelerin işlenmesi, grevin mühletine bağlı olarak bir aya kadar sürebilir” değerlendirmesinde bulundu.
Grevin devam ettiği her hafta büyüme oranında yıllık bazda yüzde 0,1’lik bir düşüşe neden olabileceğinin kestirim edildiğini belirten Zwemmer, fakat bunun büyük kısmının yılın son çeyreğinde telafi edileceğini düşündüklerini aktardı.
Zwemmer, “Şu an için grevin çekirdek mal fiyatlarında artışa yol açmasını beklemiyoruz fakat üreticiler için sevkiyatlarda büyük gecikmelere neden olursa enflasyona yönelik üst istikametli riski artırır” dedi.
(ANADOLU AJANSI)