Bireysel kartı ve gereksinim kredisi borcunu ödeyemeyenler için 60 aya kadar yapılandırma imkânı getirilmesiyle ilgili ayrıntılar belirli oldu. Kredi kartı borcu yapılandırılırken müşterinin kartı kapatılmayacak. İcra ya da takibe düşen de yapılandırma yapabilecek. Ferdî kredi kartlarında yapılandırmada kullanılacak azami faiz oranı referans faiz olan yüzde 3.11 ile sonlandırıldı. Muhtaçlık kredilerinde ise faiz, banka ile müşteri ortasında belirlenecek.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile perşembe akşamı eşzamanlı olarak kredi kartları ve gereksinim kredileri ile ilgili alınan kararları açıkladı. BDDK’nın aldığı kararla kredi kartı müşterilerinin birikmiş borç meblağlarının 60 aya kadar vadeyle tekrar yapılandırılması imkânı getirildi. Bu yapılandırmada, müşterilerin kredi kartı kapatılmayacak. Yapılandırma sonrası varsa müşteriler limitlerini kullanmaya devam edecek. Yapılandırma fiyatının kart limitini aşan kısmı limit aşımı olarak değerlendirilmeyecek. Yapılandırma borcunun yüzde 50’si ödeninceye kadar ilgili bankaca tahsis edilen kredi kartı yahut kredi kartlarının limitleri artırılmayacak. Her aya düşen taksit meblağı, ilgili ayın minimum ödeme fiyatına eklenecek. Kredi kartı yapılandırmasına, taban ödemesini yapamayanlar başvurabilecek.
Taksit ödemesi 30 günden fazla geciken gereksinim kredileri de en fazla 60 aya kadar yapılandırılabilecek. Borçlunun bir yıl içinde yapılandırma için başvurması gerekiyor. Mevcut durumda 50 bin liraya kadar vade 36 ay, 50 bin ila 100 bin lira ortasında 24 ay ve 100 bin liradan yüksek krediler için de 12 ay. Yapılandırma ile vade 60 aya kadar çıkabilecek. Yapılandırma faizi ise müşteri ile banka ortasında belirlenecek. Kredi yapılandırmasına ise, taksit ödemesi 30 günden fazla gecikenler başvurabilecek.
Kredi kartlarında devir borcunun ödenmesi gereken minimum meblağında da değişikliğe gidildi. Buna nazaran 50 bin lira ve altında olan kredi kartları için taban ödeme oranı periyot borcunun yüzde 20’si olurken, 50 bin lira ve üzerinde olanlarda yüzde 40 olarak uygulanacak. Daha evvel 25 bin lira ve üzerindeki kredi kartları için minimum ödeme oranı devir borcunun yüzde 20’si olarak uygulanıyordu.
Örneğin kredi kartı limiti 40 bin lira olan bir müşterinin aylık 10 bin lira harcaması olduğunda, değişiklik öncesinde aylık minimum ödeme fiyatı 4 bin lira olurken, değişiklik sonrası ödenmesi gereken meblağ 2 bin lira olacak. Yeniden 40 bin lira limiti olan bir kişinin aylık harcaması 30 bin lira olduğunda taban 12 bin lira ödemesi gerekirken, değişiklikten sonra 6 bin lira ödemesi yetecek.
Yapılan bir öteki değişiklikle de ferdî kredi kartlarına uygulanan azami akdi faiz oranlarını farklılaştırıldı. Bu kapsamda belirlenecek oranlar 24 Ekim’de açıklanacak ve 1 Kasım’da yürürlüğe girecek. Referans oranın tıpkı kalması halinde azami akdi faiz oranları; devir borcu 25 bin liranın altında olan kredi kartları için yüzde 3.50, 25 bin ile 150 bin lira olan kredi kartlarında yüzde 4.25 ve 150 bin liranın üzerinde olan kredi kartlarında yüzde 4.75 olacak. Kredi kartları vasıtasıyla nakit çekim/kullanım azami akdi faiz oranı ise yüzde 5 düzeyinde korundu.
14 MİLYON KİŞİNİN KREDİ KARTI BORCU 25 BİN TL’DEN AZ
Merkez Bankası’nın çalışmasına nazaran kişisel kredi kartları borç bakiyesi bulunan 28 milyon etkin kart kullanıcısının yaklaşık yarısı (14 milyon kişi) 25 bin liranın altında bakiyeye sahip. Fiyatlar yükseldikçe kişi sayısı azalıyor. 150 bin liranın üzerinde borcu bulunan kullanıcı sayısının toplam içerisindeki hissesi yüzde 9. Bu kümenin toplam kişisel kredi kartları fiyatı içerisindeki hissesi ise yüzde 50’yi aşıyor. Ücretlilerin idari kayıtları baz alınarak yapılan hesaplamaya nazaran gelir arttıkça ferdi kredi kartı bakiyeleri (BKK) de artıyor. Yüksek bakiyelerin aylık brüt gelir dağılımının üst diliminde ağırlaştığı dikkat çekiyor. Merkez Bankası’nın atmış olduğu azami akdi faiz oranlarının bakiyeye nazaran farklılaştırılması adımının yüksek gelirli bireylerin BKK bakiyelerinin büyümesine sıkılaştırıcı tesir yapması bekleniyor.
Merkez Bankası’nın blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yer alan “Bireysel Kredi Kartlarında Azami Akdi Faiz Oranlarının Bakiyeye Nazaran Farklılaştırılması” başlıklı tahlilde, ferdi kredi kartları bakiyesinin başka kişisel kredi tiplerine nazaran daha süratli büyüdüğüne işaret edilerek, ferdi kredi kartları bakiyesindeki yıllık büyüme oranının geçen yıl yüzde 180’e kadar yükseldiği, bu büyümede talep kaynaklı gelişmelerin yanında kredi kartının ödeme aracı olarak kullanımının da rol oynadığı vurgulandı.
İKİLİ KARAR NEYİ AMAÇLIYOR
Merkez Bankası’nın paylaştığı tahlilde, MB’nin kredi kartı azami akdi faizlerinde bakiyeye nazaran farklılaşmaya giderek kredi kartı borçluluğunu azaltmayı teşvik ettiği, iç talepteki dengelenmeye katkı verdiği kaydedildi. BDDK’nın ise minimum ödemesi geciken kredi kartları için borç yapılandırma programı açıklaması ile halihazırda borçları gecikmiş bireylerin bu sıkılaştırıcı siyasetten en az ölçüde etkilenmesinin sağlandığı belirtildi.